Rritja prej gjashtëmbëdhjetë pikë një për qind (16.1%) e çmimit të energjisë elektrike në Kosovë ka shkaktuar një valë të re të inflacionit, duke shkaktuar ngritje të çmimeve për produktet bazike të vendit dhe ato të importuara.
Kështu shtrenjtimi i rrymës nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE) ka rritur ndjeshëm koston e jetesës për qytetarët, të cilët tashmë ndihen të frustruar përballë çmimeve në rritje. Për këtë shqetësim, ekspertët e ekonomisë kërkojnë ndërhyrje urgjente nga institucionet, raporton KosovaPress.
Kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Lulzim Rafuna ka shprehur shqetësimin e tij se ky shtrenjtim po godet qytetarët në dy drejtime – nga njëra anë po humbet vlera e parasë për shkak të inflacionit, dhe nga ana tjetër po ulet standardi jetësor.
Ai bën thirrje për ndërhyrje urgjente nga institucionet shtetërore përmes politikave fiskale dhe monetare që synojnë të zbusin efektet e krizës.
“Qytetarët po dëmtohen dy herë, në kuptimin që po humb vlera e parasë dhe po ulet standardi jetësor. E para është përmes rritjes së çmimit të energjisë elektrike në ekonominë familjare, dhe rritjes së çmimit në produktet tona vendore, duke përfshirë edhe ato që importohen për shkak të tendencës së rritjes së inflacionit, jo vetëm në tregun e Kosovës, por edhe në atë të BE-së…Institucionet e vendit ish dashtë me urgjencë të reagojnë nëpërmjet politikave fiskale, politikave monetare, edhe pse ne nuk prodhojmë valutë, por me pa se çka mund të subvencionojë interesat e kredisë për prodhuesit tanë, por edhe për eksport që janë. Po ashtu mepa mundësinë se ku ka hapësirë të subvencionoj, qoftë biznesin apo qytetarin e Republikës së Kosovës që të mos e vërejë këtë rritje, ose këtë tendencë të rritjes së çmimeve”,thotë Rafuna.
Edhe njohësi tjetër i ekonomisë, Mustafë Kadrijaj thotë se me vendimin e ZRRE-së për shtrenjtimin të energjisë, jeta e qytetarëve do të rëndohet me rritje të çmimeve në përgjithësi.
“Me vendimin e ZRRE-së do të ketë efekt zingjiror në ekonomi. Jemi para një akti të kryer, pasi si pjesa e gastronomisë, po ashtu edhe buka çdo ditë e më shumë po kemi ngritje të çmimeve. Shteti në vend se të marrë hapa në lehtësimin e jetes së qytetarit, shteti me vendimet e veta po rëndon çdo ditë e më shumë jetën e qytetarit”, thotë Kadrijaj.
Ndërkohë, qytetarët shprehen të zhgënjyer nga rritja e çmimeve. Ata thonë se çmimet po i godasin rëndë, veçanërisht ata me të ardhura fikse si pensionistët. Fahredin Halimi thekson se çmimet në Kosovë asnjë herë më të shtrenjta nuk kanë qenë.
“Çmimet në Kosovë kurrë më keq nuk kanë qenë, asnjë pagë nuk i paguan ato, le më ne pensionerët po heqim më së shumti. Në vend se t’i zbresin po i rrisin…Veç për barna çka po shkojnë boll, e lë më tjera rrallë…Shteti ish dashtë prej klasës që ka pagat më të ulta t’i rrisë dhe t’i zbresë çmimet sepse janë rrit për së tepërmi”, thotë Halimi.
Edhe Rexhep Hajdari, një tjetër qytetar, shprehet i shqetësuar ngritjen e çmimeve, derisa kërkon ndërhyrjen e shtetit në këtë drejtim.
“Çmimet të larta janë…Rroga e dobët, dikush nuk ka hiq, të larta janë çmimet…Ish dashtë (të ndërhyjë shteti)…Lartëështë buka, dikush nuk ka kushte”, thotë Hajdari.
Qytetarja Merihban Dula thotë se nuk po arrin t’i përballoj çmimet e larta, dhe pa ndihmën e fëmijëve nuk mund të jeton.
“Shumë shtrenjtë janë për të jetuar, për pensionet s’ka ku të shkoj për çdo gjë. Ushqimi është shumë shtrenjtë…Mos mem ndihmu djemtë, nuk mund të jetojë me pension. 100 euro veç barna i blej…Buka e të gjitha, si t’i qël sytë nëmëngjes është shumë shtrenjtë”, thotë Dula.
KosovaPress ditë më parë kishte raportuar se shtrenjtimi i rrymës për gjashtëmbëdhjetë pikë një për qind, ka ndikuar në ngritjen e çmimeve për disa produkte esenciale, përfshirë produktet e bukës dhe kafesë deri në pesëdhjetë përqind (50 %)
Ekipi i KosovaPress ka vizituar disa furra dhe dyqane. Shihet se mantia është shtrenjtuarpesëdhjetë përqind (50 %). Një manti deri dje ka kushtuar zero pikë pesëmbëdhjetë centë (0.15), sot në disa furra të Prishtinës çmimi i saj ka arrit zero pikë njëzet centë.
Bureku është shtrenjtuar njëzetepesë për qond (25%). Një burek në Prishtinë në shumicën e furrave është shtrenjtua nga një euro e njëzet euro në një eurp e pesëdhjetë euro, kurse në disa qytete tjera të Dukagjinit, si në Gjakovë, çmimi i burekut ka arrit deri një euro e shtatëdhjetë centë.
Buka është shtrenjtuar deri njëzet përqind. Një bukë gjysmë kilogramë deri dje ishte pesëdhjetë centë, ndërsa sot në Prishtinë ky çmim ka arrit në gjashtëdhjetë centë.